متن و منتقد

نقش و نفس

مصائب و مواهب، واجد پويش دروني و تعامل بيروني است و اگر بپذیریم ذات پويش بر رويش استوار گشته است در اين صورت زندگي واجد ارزش دروني و قائم‌به‌ذات نفس است كه بالذات دروني است و دارای حرکت جوهری است در این میان نفس مقدم بر نقش است.

نقش، ابژه نفس است. نقش به نفس می‌بازد...

در علوم انسانی مفاهیم رابطه بلافصل و مستقیم با یکدیگر ندارند. روابط میان مفاهیم، تحت تأثیر متغیرهای کنترل، مداخله‌گر و مزاحم قرار دارد و این‌گونه نیست که نتایج، مستقیم و بلافصل به دست بیاید.

هوشیاری (یعنی آگاهی، علم و دانش) به همان اندازه که وسعت می‌یابد، سایه ناخودآگاه حضور نیز گسترده‌تر می‌شود. انسان به‌اندازه عمق روشنایی درون خویش، سایه ناشناخته دارد.

"سایه"، به‌خودی‌خود حضور مستمر و مطلوب دارد و تحت تأثیر عوامل کنترل، مداخله‌گر و مزاحم بیرونی نیست. بلکه جزی از پیکره روشن درون است.

به نظر می‌رسد ناشناخته‌ها مشتمل بر رذیلت و فضیلت بالقوه است.

اخلاق، حرکت جوهری (یعنی حرکت درونی) و پویشی بالفعل (حرکت بیرونی) میان روشنایی عقلانیت و سایه فضیلت است. رذیلت سایه تاریک و سرد آفتاب سوزان فضیلت است.

روشنایی، وجه حیات فضیلت و سوزندگی، وجه ممات فضیلت است. ازاین‌رو رذیلت، سایه تاریک و سرد آفتاب سوزان فضیلت است. عقل ناب، گستره عظیم از سایه ناشناخته‌ها است.

انسان به همان اندازه که مسیر کامل کردن دایره بی‌منتهای عقل ناب را می‌پیماید، کامیاب است...

(حمید ژیان پور)

سايه سرد

در زبان انسان و نه زمان انسان (يعني جبر تاريخ) هیچ‌چیز نمی‌تواند بی‌معنا باشد.

در زبان انسان، رذيلت، سايه تاريك و سرد آفتاب سوزان فضيلت است.

اين بسيار پرمعنا است كه در مواجهه بامعنای رذيلت و فضيلت، هرکسی بايد كار خودش را بكند.

رذيلت، کهن‌الگوی زبان انسان است. نمی‌توان آن را ناديده گرفت...

(حمید ژیان پور)

گفتگو

انتخابات

منوچهر رئوفی

انتخابات!...

انسان به‌طور ناخودآگاه در حال گریز از آزادی است و تلاش می‌کند با هر وسیله، راه و روشی آزادی خود را محدود کند. (اریک فروم)

 هر نوع انتخاباتی همیشه بر دو معیار تکیه دارد:

1. دیدگاه جامعه‌شناسی
2. دیدگاه روان‌شناسی

در دیدگاه جامعه‌شناسی بین دو مفهوم کنش (Action) و رفتار ( behavior) تمایز قائل می‌شوند؛ اما در دیدگاه روان‌شناسی این دو مفهوم را معمولاً معادل و هم‌عرض هم در نظر می‌گیرند [...]

گفتگو

شرم از نویسندگی

بهترین نویسنده کسی است که از نویسندگی شرم داشته باشد. (فریدریش نیچه)

منوچهر رئوفی

اگر هنر نبود، حقیقت زندگی را نابود می‌کرد. (فریدریش نیچه)

نیچه دشمن حقیقت است و دوستدار زندگی و خواستار هنر. به همین علت از نويسندگي شرم دارد. همان‌طور که از اصول اخلاقی و فرمالیسم حاکم بر قراردادهای زندگی و افسار زدن به خواسته‌های اصیل زندگى تحت عنوان اخلاق و اصول دوری می‌کند. نیچه نویسندگی را برای زندگی می‌خواهد نه زندگی را برای نویسندگی. ازنظر نیچه حقیقت دروغی بیش نیست و آنانی که از حقیقت می‌نویسند باید شرم کنند که از دروغ می‌نویسند.

حمید ژیان پور

نيچه، دشمن حقايق تاريخي است.

در نظر نيچه حقايق تاريخي وجه ملموس حقيقت كتمان شده است كه بخش اعظم آن پنهان‌شده است. هنر، وجه ملموس و محسوس حقيقت پنهان است. ازاین‌رو واجد فضيلت است [...]

ضربان فرهنگ

می‌اندیشم؛

گاهی مقداری لکه جوهر بر روی کاغذ می‌چکد که رنگ است... کسی که میلش در رنگ است صدایش پر زنگ است و گاهی می‌شود که مقداری لکه جوهر بر روی کاغذ می‌چکد که آیینه سکوت فرهنگ است... کسی که میلش در فرهنگ است قلبش پرآهنگ است و سکوتش ضربان فرهنگ است...

(حمید ژیان پور)

فرهنگ

می‌اندیشم؛

فرهنگ، نزدیک‌ترین وجه نامحسوس رؤیا است...

فرهنگ، رؤیای متعالي انسان براي بقا و سازوكاري براي ماندگاري نوع بشر است كه به‌تدریج در شكوه و زيبايي خلق می‌شود و در يگانگي محو می‌شود...

(حمید ژیان پور)

انتهای حضور

می‌اندیشم؛

شعر، گزارش نيست.

شعر، برازش نيست.

شعر، سرايش نيست.

شعر، انتهاي حضور است.

شعر به حضور معنا می‌دهد و فهميدن را براي ما معنا می‌کند...

شعر بدون حضور، شعر حباب است.

شعر حباب، شعر رباب است...

(حمید ژیان پور)

کوچه‌های اندیشه

می‌اندیشم؛

هميشه مقداري نجوا وجود دارد كه در سایه سکوت کوچه‌های انديشه مانند گلوله بی‌هدف نابهنگام به صدا درمی‌آید...

(حمید ژیان پور)

گفتگو

فهم رنج

سادات هاشمی

گاهی فکر می‌کنم در زندگی، هیچ‌کس نمی‌تواند دیگری را درک کند و بفهمد.

حمید ژیان پور

درك لذت، دشوار است و درك رنج ديگران دشوار نيست. براي همين است كه زود رنجور می‌شویم.

سادات هاشمی

برعکس. ما لذت دیگران را زود درک می‌کنیم و بلافاصله در آن شریک می‌شویم اما در درک رنج عاجزیم و از آن فرار می‌کنیم.

حمید ژیان پور

ما در معرض رنجي هستيم كه درك آن دشوار نيست. بخش زیادی از اين رنج مربوط به همزادان و همراهان ما است و ما خواسته يا ناخواسته، به سهولت آن را درك می‌کنیم. براي همين است كه زود رنجور می‌شویم [...]

نماد فطرت

می‌اندیشم؛

عشق، معرف نوعي بيان مبهم جبر در رويداد زندگي است.

عشق، نماد فطرت است...

(حمید ژیان پور)

گفتگو

درنگ در فرهنگ

صابری نژاد

جامعه بیمار از شنیدن دروغ لذت می‌برد چون ترس شنیدن حقیقت را دارد و این حقیقت است که تمام بنیان‌های ذهنی را ویران می‎کند. تورم فرهنگی به وجود آمده نشان از فروپاشی فرهنگ در جامعه و آغاز عصر بی‌اعتمادی است. چنین جامعه‌ای بوی تعفنش و لجن‌زار زیستی‌اش برای بشریت مضر است!

حمید ژیان پور

به نظر می‌آید تبیین‌های جامعه‌شناختی، شواهدي براي اصطلاح نامأنوس "فروپاشي فرهنگ" به دست نداده است. مضافاً این‌که جامعه از ناحيه فرهنگ فرونمی‌پاشد.

"جامعه لجن‌زار"، اصطلاحي برخاسته از ايدئولوژي توتاليتر براي بقاي تماميت حاكميتي است كه اعتماد را مبناي اقتدار می‌داند و تغيير را تكفير می‌کند [...]

فروخوردن

می‌اندیشم؛

تاريكي، بی‌تاب فرياد است...

تاريكي، مفهومي است كه در انتهاي شعر به دست می‌آید...

شعر، سرودن نیست، فروخوردن است...

(حمید ژیان پور)

تکرار آرزوها

می‌اندیشم؛

ما در حبس تكرار آرزوهايمان هستیم...

(حمید ژیان پور)