متن و منتقد

فضاي قلم

(بهرام بني نجار)

واقعيت اين است که در فضاي بسته قلم می‌زنیم. ما بايد بيشتر دردهاي جامعه را به تصوير بکشيم.

نقد و تحليل

به نظر می‌رسد فضاي پيش روي قدم، بسته است اما براي قلم فضاي بسته‌ای قابل‌تصور نيست. قلم، خود فضا می‌آفریند و در فضاي پيش رو به انبساط پهناوري درون ذرات می‌اندیشد. نويسنده قلم می‌زند و بر اوج تارک آستان بی‌انتهای ذرات، نور می‌پاشد. روشنايي قلم نويسنده بر فراز درب‌های بسته، از ذرات روزن اميد، چابک و سبک‌بال عبور می‌کند و به خلق بديع و يگانه می‌پردازد. انبساط مفاهيم نو و گشودن روزنه‌های تازه از بطن نااميدي در قلم نويسنده است نه در قدم او. دنياي پيش روي ما به‌سوی انقباض، فشردگي و تحميل بيشتر فشار ناشي از پيچيدگي دستاوردهاي تمدن نوظهور ابزار خودساخته پيش می‌رود. به نظر می‌رسد، دنيا از اين بهتر نخواهد شد زيرا به‌جای قلم‌ها، قدم‌ها در تکاپوي ساختن هستند. ازاین‌رو بايد تا بسان حضرت حافظ، سقف تحميل انقباض فلک را با ناوک مژگان قلم، بشکافيم و طرحي نو دراندازیم. آري ويژگي و خصيصه قلم منحصربه‌فرد حضرت حافظ در شکافتن سقف تحميل انقباض دنياي خودساخته است که تلون و پيچيدگي نيازهاي انساني را به جوشش و خروش درمی‌آورد. بااین‌همه سابقه او اعتراف می‌کند که؛

"گرچه ما بندگان پادشهيم

پادشاهان ملک صبحگهيم

گنج در آستين و کيسه تهي

جام گيتي نما و خاک رهيم

هوشيار حضور و مست غرور

بحر توحيد و غرقه گنهيم

شاه بيدار بخت را هر شب

ما نگهبان افسر و كلهيم

گو غنيمت شمار صحبت ما

كه تو در خواب و ما به ديده گهيم "

جام گيتي نماي (قلم) در دست تو است، طرحي نو درانداز.

(حمید ژیان پور)